Baixa Limia

Situación
No extremo sudoccidental da provincia de Ourense, facendo fronteira con Portugal e formando parte da comarca da Baixa Limia. As localidades de referencia son Bande, A Vila (Lobeira), Muíños, Lobios e Calvos.

Xeoloxia:
Basicamente é Granitica

Flora
Debido ás cortas, ao antigo costume de realizar queimas para a creación de pastos para o gando e ao intenso pastoreo, estas serras sufriron xeneralizados procesos erosivos que, ao longo dos séculos, provocaron enormes perdas de solo e afloramento dun substrato pétreo descarnado. Non é de estrañar que arredor da metade da superficie cuberta por hábitats seminaturais no parque estea constituída por diferentes tipos de matogueiras e pastizais, e que as áreas boscosas sexan de extensión reducida, encontrándose actualmente en fase de recuperación. Por outra parte, as plantacións forestais, especialmente de piñeiros (Pinus insignis, Pinus pinaster e Pinus sylvestris) teñen certa entidade. As matogueiras colino-montanas están dominadas por piornos (Cytisus spp.), toxos (Ulex europaeus, Ulex minor), xestas (Genista spp.), xaras (Cistus spp.), e ericáceas (Calluna vulgaris, Daboecia cantabrica, Erica spp.), mentres que nos cumios máis altos as especies máis características son as xestas (Genista florida), os piornos (Cytisus purgans, Cytisus striatus), e as uces (Erica arborea). Na área oriental do parque, en etapas de substitución do bosque do carballo cerquiño, aparecen Erica aragonensis e Genistella tridentata. Nos claros das uceiras de Pterosparto lasianthi-Ericetum aragonensis aparece o lirio do Xurés (Iris boissieri) belísima iridácea endémica galaico-portuguesa, unha das especies máis emblemáticas do parque natural, que ten aquí a maior poboación das tres coñecidas en España e que está considerada en perigo crítico de extinción (Libro Vermello da Flora Vascular Ameazada de España, 2003).


Fauna:
Entre as especies de invertebrados incluídas no Anexo II da Directiva Hábitats cóntanse a lesma (Geomalacus maculosus), a vacaloura (Lucanus cervus), e o odonato (Macromia splendens). A fauna de vertebrados, mal coñecida, parece ser moi rica e posúe algúns endemismos de grande interese, como o ropalócero (Erebia triarius subsp. Mendesi), propio das pradarías montanas. Coñécense seis especies endémicas de peixes no ámbito do parque, entre os que destacan como máis característicos o barbo (Barbus bocagei) (cuxa distribución en Galicia se restrinxe ás concas do Limia e do Támega), o cacho (Squalius carolitertii), a bermejuela ou vermella (Rutilus arcasii), a boga do Douro (Chondrostoma duriense), e o espiñento (Gasterosteus gymnurus).

Como cabería esperar dunha área de transición e con tal variedade de ambientes, o espazo natural posúe unha gran riqueza herpetolóxica, na que concorren elementos eurosiberianos e mediterráneos, algún de distribución marxinal, e endemismos ibéricos noroccidentais; coñécense polo menos 27 taxons (12 anfibios e 15 réptiles), dos cales 12 son endemismos ibéricos e tres taxons están considerados vulnerables. Por estas razóns, a área foi listada no inventario de áreas importantes para a herpetofauna española (Xurés-Laboreiro; Dirección Xeral de Conservación da Natureza, 2004). Son especialmente destacables as poboacións da píntega rabilonga (Chioglossa lusitanica) endémica de Galicia e norte de Portugal, que habita nos numerosos regatos de augas rápidas en vagoadas máis ou menos sombrizas, e o catálogo de especies mediterráneas, como a lagarta rabuda (Psammodromus algirus) e a completa comunidade de ofidios, integrada por todas as especies da fauna galega, incluídas a cobra rateira (Malpolon monspessulanus), a cobra riscada (Rhinechis scalaris) e, singularmente, a víbora fociñuda (Vipera latasti) acantoada en moi poucos puntos da provincia de Ourense, habitante de matogueiras e herbais montanos en ambientes pedregosos.